Σε ένα δικαστήριο του Βερολίνου, το σωτήριο έτος 1921...
Ο Πρόεδρος
Ποιο είναι το επώνυμό σας;
Ο κατηγορούμενος
Tehlirian.
Ο Πρόεδρος
Το όνομά σας;
Ο κατηγορούμενος
Soghomon.
Ο Πρόεδρος
Η ημερομηνία γέννησής σας;
Ο κατηγορούμενος
2 Απριλίου του 1897.
Ο Πρόεδρος
Ο τόπος γέννησής σας;
Ο κατηγορούμενος
Pakarish, κοντά στην πόλη Erzincan.
Ο Πρόεδρος
Μέσα στην Οθωμανική Aυτοκρατορία…
Ο κατηγορούμενος
Η Erza ήταν η κύρια εστία των Αρμενίων μέσα στο αρχαίο βασίλειο της Αρμενίας.
Ο Πρόεδρος
Δεν σας ζητάμε να ανακατασκευάσετε την ιστορία. Απλά να απαντήσετε στα ερωτήματά μας.
Ο κατηγορούμενος
Σ’ αυτή την περίπτωση, επιτρέψτε μου να σας πω ότι η Οθωμανική αυτοκρατορία σύντομα θα πεθάνει.
Ο Πρόεδρος
Η πολιτική δεν έχει θέση μέσα στο δικαστήριό μου.
Ο κατηγορούμενος
Κατά συνέπεια, θα μου επιτραπεί να φύγω.
Ο Πρόεδρος
Κατηγορείστε για έγκλημα ενάντια στο πρόσωπο του Ταλαάτ Πασά.
Theodor Niemeyer
Ο κύριος Soghomon Tehlirian δεν έχει αμφισβητήσει ποτέ αυτήν την κατηγορία.
Ο Πρόεδρος
Θεωρείται ένοχος για αυτό;
Ο κατηγορούμενος
Όχι. Δεν έχω κάνει παρά το καθήκον μου.
Ο Πρόεδρος
Να δολοφονήσετε έναν άνθρωπο;
Ο κατηγορούμενος
Ο Ταλαάτ ήταν ένας δήμιος!
Ο Πρόεδρος
Σας παρακαλώ! Ησυχία! Στις 15 Μαρτίου του σωτήριου έτους 1921, πήρατε το δικαίωμα να σκοτώσετε με μία σφαίρα περίστροφου, μέσα στην πόλη του Βερολίνου, στο φως της ημέρας και παρουσία αρκετών μαρτύρων. Αμφισβητείτε τα γεγονότα;
Ο κατηγορούμενος
Απολύτως όχι! Αντίθετως, τα διεκδικώ!
Theodor Niemeyer
Βλέπετε, κύριε Πρόεδρε, ο πελάτης μου δεν αμφισβητεί τίποτα.
Ο Πρόεδρος
Αυτό είναι γεγονός! Ποια είναι λοιπόν η θέση της υπεράσπισής σας;
Theodor Niemeyer
Για να απαντήσω στο ερώτημα αυτό, θα πρέπει να επιστρέψω στην Επιχείρηση Νέμεσις.
Ο Πρόεδρος
Περί τίνος πρόκειται;
Theodor Niemeyer
Η δράση αυτή οργανώνεται από την Αρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία για την εκτέλεση της ποινής των δικαστηρίων, όταν αυτά έχουν αποφανθεί ερήμην.
Ο Πρόεδρος
Και με ποιο δικαίωμα, κύριε Συνήγορε;
Theodor Niemeyer
Αυτό της Ανθρωπότητας!
Ο Πρόεδρος
Για ποιο δικαίωμα μιλάτε;
Theodor Niemeyer
Γι’ αυτό που αφορά το μέλλον...
Ο Πρόεδρος
Δεν σας καταλαβαίνω, να δώσετε εξηγήσεις.
Theodor Niemeyer
Ο κύριος Soghomon Tehlirian είναι ένας επιζών! Επέζησε μιας σφαγής, τόσο ολικής, τόσο συστηματικής, τόσο οργανωμένης, ώστε αυτή η λέξη δεν είναι αρκετή! Αλλά ας αφήσουμε στους νομικούς του μέλλοντος, να βρουν την δίκαιη λέξη. Σε κάθε περίπτωση, έχουμε να κάνουμε με ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Ο Πρόεδρος
Να είστε πιο ακριβής, κύριε Συνήγορε.
Theodor Niemeyer
Ο Ταλαάτ Πασάς έδωσε εντολή να σκοτωθούν συστηματικά Αρμένιοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά , χωρίς εξαίρεση.
Ο Πρόεδρος
Αυτή είναι η αιτιολόγησή σας;
Theodor Niemeyer
Ο κύριος Soghomon Tehlirian επιβίωσε αλλά είδε τον λαό του συνθλίβεται από την βαρβαρότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Ο Πρόεδρος
Κι αυτό, σύμφωνα με εσάς, του έδωσε το δικαίωμα να σκοτώσει τον κύριο Ταλαάτ Πασά.
Theodor Niemeyer
Δεν σας μιλώ για δικαίωμα, κύριε Πρόεδρε.
Ο Πρόεδρος
Ωστόσο, αυτό είναι το σωστό μέρος για αυτό.
Theodor Niemeyer
Το να μιλάς για καθήκον, όλοι οι χώροι είναι κατάλληλοι! Κύριε Πρόεδρε, μπορείτε να φανταστείτε τις διαπραχθείσες ωμότητες;
Ο Πρόεδρος
Με δυσκολία, σας ομολογώ. Αλλά δεν είναι αυτός εδώ ο σκοπός μας. Γιατί φαντάζομαι αρκετά καλά τη δολοφονία του θύματος.
Theodor Niemeyer
Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα. Το έγκλημα που διαπράχθηκε εναντίον του αρμενικού λαού είναι απλά αδιανόητο για έναν άνθρωπο σαν εσάς ή σαν εμένα. Κι όμως, σχεδιάστηκε από τον Ταλαάτ Πασά.
Ο Πρόεδρος
Έτσι τον κατηγορείτε ότι έχει διαπράξει ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Theodor Niemeyer
Ακριβώς, κύριε Πρόεδρε.
Ο Πρόεδρος
Έστω, πιστεύετε ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το γεγονός για να διαπραχτεί η δολοφονία εναντίον ενός ατόμου;
Theodor Niemeyer
Δεν υπάρχει από την πλευρά μας καμία επιθυμία να αρνηθούμε τη δολοφονία του Ταλάτ Πασά, το έχετε καταλάβει , κύριε Πρόεδρε. Η άποψή μας είναι διαφορετική...
Ο Πρόεδρος
Νομίζω ότι το έχω διαπιστώσει, Κύριε Συνήγορε ... Συνεχίστε ...
Theodor Niemeyer
Το σημαντικό σ’ αυτή την υπόθεση, δεν είναι τα γεγονότα που κανείς εδώ δεν αρνείται, αλλά οι αιτίες. Μπορείτε να φανταστείτε την ψυχική κατάσταση ενός επιζώντα αφού έχει δει τα πεδία του τρόμου που προκλήθηκαν από τη βούληση του οθωμανικού συστήματος;
Ο Πρόεδρος
Προσπαθώ, Κύριε Συνήγορε.
Theodor Niemeyer
Αυτό δεν είναι αρκετό. Γιατί είμαστε στο Βερολίνο, σε μια χώρα του δικαίου που σέβεται τα άτομα. Ενώ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, μόνον οι διαταγές είναι σεβαστές και τίποτα άλλο. Εάν μια ανθρώπινη ζωή θεωρηθεί περιττή, απλά εξολοθρεύεται. Μόνο που εδώ μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς. Καταλαβαίνετε, κύριε Πρόεδρε;
Ο Πρόεδρος
Προσπαθώ να εκτιμήσω την υπεράσπισή σας.
Theodor Niemeyer
Ωστόσο, τα πράγματα είναι απλά. Φανταστείτε ένα δάσος που καίγεται, κύριε Πρόεδρε, ένα δάσος από εκατοντάδες χιλιάδες δέντρα. Πιστεύετε, μάλλον, ότι η αναλογία τελειώνει εκεί. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει, κύριε Πρόεδρε, το αντίθετο!
Ο Πρόεδρος
Τι χειρότερο θα πρέπει να φανταστώ;
Theodor Niemeyer
Μια πυρκαγιά εξαπλώνεται φυσικά χωρίς καμία ειδική επέμβαση. Ενώ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ήταν απαραίτητο να δοθεί η εντολή προκειμένου να εξαπλωθεί η σφαγή του αρμενικού λαού και αυτή η εντολή δόθηκε από τον Ταλαάτ Πασά... Αλλά υπάρχει και χειρότερο, κύριε Πρόεδρε ... Ο θάνατος δεν εξαπλώνεται έτσι διάμεσο των νεκρών.
Ο Πρόεδρος
Πού θέλετε να καταλήξετε, Κύριε Συνήγορε;
Theodor Niemeyer
Το έγκλημα αυτό κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκε είναι ακόμα πιο φρικαλέο. Φανταστείτε ένα θύμα στη θέση του κάθε δέντρου. Και όλα αυτά τα θύματα σφαγιάστηκαν, βιάστηκαν, κάηκαν. Υπάρχει, λοιπόν, αυτή η λεπτομέρεια που κάνει όλη τη διαφορά.
Ο Πρόεδρος
Ποια;
Theodor Niemeyer
Έπρεπε να καούν, ένα προς ένα, κάθε ένα από αυτά τα δέντρα. Μπορείτε να καταλάβετε τι μίσος πρέπει να έχετε μέσα σας για να κάψετε ένα δέντρο, να το δείτε να καίγεται, και να προχωρήσετε στο επόμενο; Μπορείτε να φανταστείτε αυτό για εκατοντάδες χιλιάδες φορές, κύριε Πρόεδρε;
Ο Πρόεδρος
Όχι, αυτό είναι αδύνατο για εμάς.
Theodor Niemeyer
Κι όμως αυτή είναι η εκτελεθείσα εντολή του Ταλαάτ Πασά, ο οποίος διέπραξε αυτό το αδιανόητο έγκλημα για έναν άνθρωπο σαν και εσάς. Γι' αυτό και ένας επιζών έγινε δίκαιος, κύριε Πρόεδρε.
Βίντεο: «Επιχείρηση Νέμεσις» (του Ν. Λυγερού)
Πρόεδρος: Σβέτα Σταμπολίδου
Κατηγορούμενος: Βαγγέλης Μπόντας
Δικηγόρος: Νίκος Λυγερός
Αφηγητής: Όλγα Ραπτοπούλου
Ηχογράφηση: Βαγγέλης Μπόντας