Οι διαφορές μεταξύ πατριωτισμού κι εθνικισμού.

Οι διαφορές μεταξύ πατριωτισμού κι εθνικισμού

Θεοδωρής Τσιαμίτας

Πατρίδα είναι ο τόπος.

Έθνος είναι η φυλή.

           Μια πατρίδα είναι αντικειμενικά πάντοτε αθώα καθώς είναι μια παθητική οντότητα όπου θεμελιακό στοιχείο της είναι ο χώρος. Η πατρίδα είναι μια υποκειμενική έννοια καθώς ορίζεται απο τον εκάστοτε άνθρωπο. Αυτό καθιστά σαφώς αδύνατο να πιστώσουμε οιαδήποτε πρόθεση σε αυτή την έννοια, ακόμη και για κάποιο αρνητικό γεγονός που τυχόν λάβει χώρα στον χώρο της. Συνεπώς είναι ανόητο να κατηγορηθεί. Άρα, το νοητικό πλαίσιο του πατριώτη έχει να κάνει με την αγάπη ενός ή και περισσότερων τόπων της επιλογής του που θεωρεί όχι δικoύς του, αλλά και δικούς του (όχι με την κτητική έννοια).

          Το έθνος έχει ως θεμελιακό στοιχείο του το σύνολο των ατόμων όπου συμφωνούν οτι μοιράζονται την ίδια καταγωγή. Η ειδοποιός διαφορά σε σχέση με την έννοια της πατρίδας είναι οτι το έθνος δύναται να πάρει αποφάσεις και να τις υλοποιήσει μέσω πράξεων. Ως εκ τούτου, δεν μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε ως αθώο, μα είτε ως θύτη, είτε ως δίκαιο, καθώς λόγω της ιδιότητάς του (βούληση) είναι υπεύθυνο για τις πράξεις ή ακόμα και την απραξία του. Αυτό σημαίνει πως στο πλαίσιο του εθνικιστή, μπορεί, και μάλιστα είναι μάλλον αδύνατον να μην υπάρχει και το μίσος εναντίον άλλων εθνών κι άρα και υποσυνόλων τους, όπου είναι τα άτομα που τα απαρτίζουν, το οποία θεωρούνται πως κάποτε, τώρα ή στο μέλλον έχουν βλάψει ή θα βλάψουν εν δυνάμη, έμεσα ή άμεσα το έθνος του ιδίου.

Με αυτά, το συμπέρεσμα είναι πως ο πατριωτισμός είναι για την Ανθρωπότητα μια από τις ανοιχτές δομές, όπου μπορούν να χωρέσουν και να ενώσουν τα κομμάτια της, ενώ παράλληλα τα προστατεύουν, και είναι αυτές οι δομές που έχουν ουσία για την συνέχεια και την εξέλιξή της.

Απο την άλλη πλευρά, ο εθνικισμός ανήκει στην κατηγορία των κλειστών δομών που δεν μπορούν να συμπεριλάβουν κομμάτια που δεν βρίσκονται εντός τους, οι οποίες εκ’φύσης αντιμάχονται μεταξύ τους καθώς ο κόσμος τους είναι ο εαυτός τους και οτιδήποτε βρίσκεται εκτός τους θεωρείται εχθρικό. Γι’αυτό τον λόγο, ο εθνικισμός λειτουργεί εκ φύσεως ως εμπόδιο για την Ανθρωπότητα, το οποίο παράγει βαρβαρότητα, ακόμη και γενοκτονίες.

Την πατρίδα την επιλέγεις.

Δεν επιλέγεις το έθνος.

Η πατρίδα είναι ανοιχτή δομή και μπορεί να χωρέσει όλους.

Το έθνος είναι κλειστή δομή που διαχωρίζεται απο τις υπόλοιπες.

Όταν η Ανθρωπότητα θα είναι και σε άλλους πλανήτες, οι πατριώτες θα βλέπουν ολόκληρη την Γη ως πατρίδα τους, ενώ οι εθνικιστές θα συνεχίζουν ακόμη να κοιτάζουν τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στα κομμάτια της.

Κι αφού η πατρίδα της Ανθρωπότητας είναι η Γη, οι πατριώτες θα γίνουν συμπατριώτες. Οι εθνικιστές θα παραμείνουν εθνικιστές καθώς το «συν», εδώ, είναι περιττό.

Σε αυτό το πλαίσιο, όλοι οι άνθρωποι της Γης μπορούμε να θεωρούμαστε συμπατριώτες. Δεν μπορούμε όμως να θεωρούμαστε συνεθνικιστές.

Ως συμπέρασμα, ο πατριωτισμός είναι μια έννοια θετική για την Ανθρωπότητα, ενώ ο εθνικισμός τείνει προς την βαρβαρότητα.