Όσο πιο ανθρώπινος.

Επειδή δεν θέλω
να πεθάνω ως άτομο
με ανθρώπινες εκλάμψεις
έχω επιλέξει να ζήσω
προσπαθώντας να γίνω
όσο πιο ανθρώπινος
μέσω του άλλου
γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος
οτιδήποτε άλλο
δεν έχει ουσία.

Αχρείαστα λόγια.

Αχρείαστα λόγια

Θεοδωρής Τσιαμίτας

Αχρείαστα λόγια

λέμε συχνά

για να επικοινωνήσουμε

δίχως να συνεννοούμαστε

εφόσον δεν νιώθουμε

πραγματικά την ανάγκη

να μοιραστούμε με τους άλλους

τον εαυτό μας

και την ζωή μας

κι έτσι πεθαίνουμε

πιο σύντομα, πιο μόνοι.

Και τα δύο μαζί.

Ούτε σκέτο συναίσθημα
ούτε μονάχα λογική
μα και τα δύο μαζί
είναι ο άνθρωπος
διότι του επιτρέπουν
να σκέφτεται και να νιώθει,
να κρίνει και να συγκρίνει, 
να συνειδητοποιεί κι άρα να ξέρει
ακόμη κι οτι δεν ξέρει
που είναι το πρώτο βήμα
για να αρχίσει να μαθαίνει
και να γίνει ανθρώπινος
ενεργοποιώντας την ιδιότητα
που τον διαχωρίζει
απο τα υπόλοιπα ζώα.

Επέλεξες ή όχι?

Δεν επέλεξες απο ποιούς θα γεννηθείς, δεν επέλεξες το που θα γεννηθείς, δεν επέλεξες το πότε. Δεν επέλεξες την κοινωνία που θα σε γαλουχήσει ούτε το περιβάλλον που θα έχεις γύρω σου την στιγμή που γεννήθηκες. Δεν επέλεξες βέβαια ούτε τα γεγονότα που θα συνέβαιναν κατά την διάρκεια της διαδικασίας μεγαλώματός σου ή τα ερεθίσματα που θα δεχτείς, και σίγουρα ούτε τον δείκτη νοημοσύνης σου που έχει να κάνει με την αφομοίωση και την διαχείρισή τους εφόσον σου επιτρέπει να έχεις αντίληψη και σκέψη. Όλα αυτά μαζί συνθέτουν και διαμορφώνουν τον χαρακτήρα σου, κυρίως στα πρώτα χρόνια της ζωής σου, τα οποία θα είναι τα χαρακτηριστικά σου θεμέλια και πάνω σ'αυτά θα χτίσεις οτιδήποτε καινούριο, άρα αναγκαστικά θα πρέπει να είναι συμβατό μαζί τους όχι κάτι ριζικά διαφορετικό. Αυτή είναι η κλασσική περίπτωση ενός κλασσικού αν μπορούμε να πούμε ανθρώπου. Το θέμα είναι πως σ'αυτή την περίπτωση το άτομο δεν είναι αποτέλεσμα συνειδητής επιλογής μα τύχης σε σχεδόν απόλυτο βαθμό. Ο άνθρωπος όμως διαθέτει νοημοσύνη, σκέψη και συνείδηση, η οποία του επιτρέπει να κρίνει ορθολογικά. Άρα θεωρητικά είναι ικανός απαντώντας πρώτα στο γιατί, να επιλέξει ο ίδιος να γίνει αυτός που θέλει να είναι κι όχι αυτός που έτυχε να γίνει. Κι επειδή όπως μας είπε κι ο Σωκράτης "ζωή που δεν εξετάζεται φιλοσοφικά δεν αξίζει να την ζεις" είναι το πρέπον να το δούμε και να εργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση αν θέλουμε να είμαστε πραγματικά περήφανοι γι'αυτό που είμαστε διότι θα είναι επιλογή μας. Με αυτό τον τρόπο γίνεσαι υπεύθυνος άνθρωπος.

Η νοημοσύνη και το μέλλον της ανθρωπότητας.

Παρόλο που οι άνθρωποι υπάρχουν εδώ και χιλιάδες χρόνια, η έννοια της ανθρωπότητας είναι σχετικά πρόσφατη. Διότι αν και υπήρχε θεωρητικά σαν μία οντότητα αποτελούμενη από το σύνολο των ανθρώπων, η συνειδητή της εκδοχή με τη φιλοσοφική της έννοια εμφανίστηκε με τη δημιουργία της ατομικής βόμβας το 1945. Μόνο τότε η ανθρωπότητα συνειδητοποίησε την ύπαρξή της όταν κατάλαβε το τέλος της αθανασίας της. Η ιδέα του θανάτου αναγκάζει τη βίωση της ύπαρξης. Νοητικά ο θάνατος δημιουργεί ζωή.
Μ' αυτό το πρώτο επαναστατικό πείραμα, η ανθρωπότητα από σύνολο μετατράπηκε σε ομάδα. Μια ομάδα δομημένη πάνω στις τοπικές ανθρώπινες σχέσεις δίχως όμως μια ενοποιημένη αντίληψη, διότι δεν υπάρχει, τουλάχιστον όχι ακόμα, μία ολική συμπεριφορά. Προς το παρόν, η ανθρωπότητα σχετίζεται μάλλον με μια ανεύθυνη διοίκηση μαζών. Όλα είναι μαζικά, όμως η μάζα δεν είναι όλα.

Η δεύτερη ουσιαστική συμβολή της τεχνολογίας στη φιλοσοφική έννοια της ανθρωπότητας, προέρχεται από την εφεύρεση του υπολογιστή σαν βάση, και του διαδικτύου σαν προέκταση. Με τον υπολογιστή έπεσαν πολλά σημαντικά τείχη στον τομέα της γνωστικής. Και οι έρευνες της τεχνητής νοημοσύνης, αν και βρίσκονταν ακόμα στις αρχές τους, επηρέασαν ήδη σημαντικά την αντίληψή μας περί ανθρώπινης νοημοσύνης. Έτσι και το διαδίκτυο γκρεμίζοντας τον τοπικισμό, διαμόρφωσε άμεσα την εικόνα των ανθρώπινων σχέσεων και έμμεσα τις ιδέες μας περί ανθρωπότητας. Διότι για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας υπάρχει η δυνατότητα μιας ολικής σκέψης.

Η δομή του διαδικτύου που γίνεται όλο και πολυπλοκότερη, αν και δεν έχει φτάσει τον ανθρώπινο εγκέφαλο, αποδεικνύει, και όχι μόνο θεωρητικά, ότι δεν ελέγχεται πια κρατικά. Άρα το πολιτικό σύστημα δεν είναι πια ικανό να διοικήσει αυτή την οντότητα. Το διαδίκτυο είναι ήδη ένα ελεύθερο ον, μόνο που δεν ξέρει ακόμα ότι υπάρχει. Προς το παρόν, η παγκοσμιοποίηση που έχει την τάση να φέρει την ανθρωπότητα σε μια οικονομική αδράνεια, χρησιμοποιεί όλα τα κλασικά συστήματα για να διατηρήσει μια τεχνητή εξουσία βασισμένη μόνο και μόνο σ' ένα μαζικό μάρκετιγκ δίχως ηθικές αξίες. Όμως, η κρισιμότητα αυτής της κατάστασης δείχνει ότι δεν αποτελεί μία οριστική λύση. Το μέλλον της ανθρωπότητας θα είναι διαφορετικό ή δεν θα είναι.

Η γενική ιδέα είναι ότι η ανθρωπότητα δεν έχει ακόμα σκεφτεί. Με άλλα λόγια, δεν έχει φτάσει ακόμα το κρίσιμο όριο που θα της επιτρέψει τη νοητική της αλλαγή. Το σημερινό σύμπλεγμα που αποτελεί χρειάζεται μια δημιουργική δομή, πιο συγκεκριμένα τη δομικοποίηση των ανθρώπων που κατανόησαν ότι ανήκουν σε μια υπερ-οντότητα. Εδώ δεν προσπαθούμε να προωθήσουμε μια δομική πολιτική. Αντιθέτως, δεν πιστεύουμε ότι η δομική γραμματική είναι το ιδανικό μοντέλο της γλώσσας και προτιμούμε την παραγωγική γραμματική διότι δίνει έμφαση στο γνωστικό επίπεδο του ανθρώπου. Και για μας, όλες οι γλώσσες είναι μία: η σκέψη. Η δομή είναι κοινή και είναι γνωστική. Έτσι και με την ανθρωπότητα, νομίζουμε ότι οι άνθρωποι θα παράγουν τη γραμματική της, ενώ προς το παρόν βλέπουμε μόνο το αλφαβητάριο.

Πώς μπορεί όμως ακόμα και ολικά να διαμορφώσει η νοημοσύνη το μέλλον της ανθρωπότητας; Η γενίκευση των γνωστικών μοντέλων οδηγεί στον αλτρουισμό. Αυτή η ιδιότητα, που συνδέεται ριζικά με την εμπάθεια (με την ετυμολογική της έννοια) μέσα σ' ένα νοητικό πλαίσιο, μετατρέπει ουσιαστικά τον κόσμο, διότι εισάγει ένα οικουμενικό στοιχείο μέσα στην ιστορία του μ' έναν καταλυτικό τρόπο. Η δυναμική του αλτρουισμού βασισμένη πάνω στη δύναμη της νοημοσύνης είναι το ισχυρότερο εργαλείο που διαθέτει η ανθρωπότητα. Διότι το δώρο της ζωής είναι η σκέψη.

Νίκος Λυγερός

Πηγή: www.lygeros.org/articles?n=262&l=gr

Ανθρώπινα, φιλοσοφικά ερωτήματα.

Ανθρώπινα, φιλοσοφικά ερωτήματα

Θεοδωρής Τσιαμίτας

Τι σημασία έχουμε ως άτομα δίχως συνάνθρωπο? Πώς θα αποφάσιζες τι είσαι δίχως άλλους? Θα ήθελες να υπάρξεις κάπου με όλα τα αγαθά του κόσμου μα κανέναν να τα μοιραστείς? Καταλαβαίνεις την καταλυτική σημασία του άλλου? Νιώθεις ο άλλος του άλλου? Τι σημαίνει για σένα η ανθρωπιά? Τι αντιλαμβάνεσαι ως εαυτό? Θα ήσουν αν δεν είχες εγκέφαλο? Αν δεν υπάρχει κάτι στη σκέψη μας, υπάρχει για εμάς? Αν δεν υπάρχει στη σκέψη κανενός, υπάρχει? Για ποιόν? Υπάρχουν όρια στην σκέψη ή είναι απεριόριστη? Μπορεί να χωρέσει το όλον ή σταματάμε στα μέρη του? Ψάχνουμε πρώτα τους νευροδιαβιβαστές και τα κύτταρα για να ασχοληθούμε με τον άνθρωπο ή το αντίστροφο? Γιατί δεν λειτουργούμε ομοίως πρώτα με την Ανθρωπότητα και μετά με τις σχέσεις και τους ανθρώπους? Εφόσον αντιλαμβανόμαστε την έννοια της ολότητας γιατί την αγνοούμε? Γιατί επινοούμε το άτομό μας ως εαυτό και το ξεχωρίζουμε απο τους άλλους και κατά συνέπεια απο την Ανθρωπότητα? Σκέψου, είναι ανάγκη.

Γιατί?

Γιατί? 

Θεοδωρής Τσιαμίτας

Γιατί συχνά παραλύουμε στον έρωτα? Δεν είναι γιατί θέλουμε να εντυπωσιάσουμε το αντικείμενο του πόθου μας και φοβόμαστε μήπως με μια λέξη ή πράξη μας συμβεί το αντίθετο? Δεν είναι δείγμα ανασφάλειας αυτό? Δεν οφείλουμε να την καταπολεμήσουμε? Πως αλλιώς να το καταφέρουμε δίχως σκέψη και συνείδηση? Όταν φοβάσαι μήπως απογοητεύσεις τον άλλον/η δείχνοντάς του τον εαυτό σου δεν είναι επειδή δεν είσαι αυτός που θα ήθελες να είσαι? Άρα αυτό που μένει δεν είναι να γίνεις? Κι αν απ'την άλλη ο άλλος για να εντυπωσιαστεί χρειάζεται να δει κάτι το οποίο δεν σου αρέσει να είσαι, τότε τι κάνεις? Μπορείς να γίνεις κάτι που δεν σ'αρέσει? Θέλεις να γίνεις κάτι που δεν σ'αρέσει? Αρχίζει να σ'αρέσει μόνο και μόνο επειδή σ'αρέσει ο άλλος που του αρέσει? Προσποιείσαι πως είσαι κάτι που δεν σ'αρέσει για να έχεις αυτήν/όν που σ'αρέσει και του αρέσει αυτό? Μπορείς να δεις μια σχέση σοβαρά εφόσον προσποιείσαι? Γιατί να το κάνεις? Αυτό δεν είναι απλώς άλλη μία κατάκτηση? Και μια ακόμη κατάκτηση τέτοιου επιπέδου τι άλλο νόημα έχει απο την βασική ανάγκη της αυτοεπιβεβαίωσης? Κι αν ο δρόμος της αυτοεπιβεβαίωσης περνάει μονάχα απο τον άλλον τότε δίχως τον άλλον έχεις νόημα? Θα είχες καμία σημασία αν ήσουν ο μόνος στο σύμπαν, δίχως κανέναν, ούτε έναν μαζί σου? Πως θα μπορούσες να είσαι ανθρώπινος δίχως συνανθρώπους? Πως θα μπορούσες να ξέρεις τι είσαι, δίχως άλλους? Κι αν εφόσον υπάρχουν οι άλλοι αν δεν είσαι ανθρώπινος τότε είσαι άνθρωπος? Σκέψου, είναι ανάγκη.